Βρίσκεται μεταξύ των νομών Μεσσηνίας και Λακωνίας και πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα βουνά της Ελλάδας. Αρχίζει από το οροπέδιο της Μεγαλόπολης και καταλήγει στο ακρωτήριο Ταίναρο, που είναι το νοτιότερο σημείο της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Ευρώπης. Ο Ταΰγετος αποτελεί το μελαγύτερο και πιο επιβλητικό βουνό της Πελοποννήσου. Έχει συνολικό μήκος 115 χιλιόμετρα, μέγιστο πλάτος 30 χιλιόμετρα και έκταση 2500 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Απαρτίζεται από τρεις κύριους ορεινούς όγκους: το Βόρειο και τον Κεντρικό Ταΰγετο καθώς και το όρος Ταίναρο ή αλλιώς Σαγγιά. Το βουνό αυτό, που στα μονοπάτια του κρύβει πολλούς μύθους και ιστορίες πήρε την ονομασία της από την Ταϋγέτη, μία από τις επτά Ατλαντίδες ή Πλειάδες, κόρες του Άτλαντα και της Πλειόνης. Καρπός της Ταϋγέτης με το Δία ήταν ο Λακεδαίμονας, ένας από τους πολλούς τοπικούς ήρωες, του μυθικού ιδρυτή της αρχαίας πόλης της Σπάρτης, ο οποίος προκειμένου να τιμήσει τη μητέρα του χάρισε το όνομά της στο βουνό. Ο Ησύχιος ο Αλεξανδρέας αναφέρει ότι το όνομα του βουνού προέρχεται από το “Ταυς”, το οποίο σημαίνει “μέγας” ή “πολύς”. Σύμφωνα με άλλη παραλλαγή του μύθου, η Ταϋγέτη φέρεται ως σύζυγος του Λακεδαίμονα, και ως μητέρα του Ευρώτα. Αν και το όνομα είναι προελληνικό και είναι δύσκολη η ετυμολογία του, σύμφωνα με τον Ησύχιο τον Αλεξανδρέα (γραμματικός του 5ου μ.Χ. αιώνα), προέρχεται από τη λέξη Ταϋς (=μέγας) και τη ρίζα -γα. Στα δάση του οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι κατοικούσε η ίδια η θεά Άρτεμη, προστάτιδα του κυνηγιού, με το χρυσοκέρατο ιερό ελάφι της.
Στο βουνό έχουν δωθεί πολλές ονομασίες στο πέρασμα των χρόνων. Οι πιο γνωστές είναι οι ακόλουθες:
-Πενταδάκτυλος κατά τα βυζαντινά χρόνια λόγω των πέντε κορυφών του.
-Ζυγός του Μελίγου κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας από το σλαβικό φύλο των Μελιγγών οι οποίοι, μαζί με τους επίσης σλαβόφωνους Εζερίτες, κατοικούσαν εκεί.
-“Αγιολιάς ο μακρυνός” κατά τα χρόνια της Επανάστασης του 1821 λόγω του μεγάλου μήκους του.
-Ταλετόν ήταν γνωστή η υψηλότερη κορυφή του Ταϋγέτου κατά τα αρχαία χρόνια.
-Ταΰγετον τον έλεγαν οι παλαιοί Σπαρτιάτες.
Οι Μανιάτες τον αποκαλούν Μακρινό Ηλία.
Στην ψηλότερη κορφή του βουνού που είναι ο Αϊ Λιας ή Προφήτης Ηλίας και έχει ύψος 2407 μέτρα, στέκει το ομώνυμο εκκλησάκι, που γιορτάζει στις 20 Ιουλίου και την παραμονή της γιορτής του γίνεται υπαίθρια ολονυχτία. Κάθε χρόνο οι πιστοί ανεβαίνουν την κορφή, που ξεχωρίζει για το πυραμιδοειδές σχήμα της και είναι ορατή, από την πλευρά της Σπάρτης και από την περιοχή της Καρδαμύλης. Δείχνει σαν μια πέτρινη τετράπλευρη πυραμίδα, ένας τέλειος κώνος. Έτσι από τα πανάρχαια χρόνια η περιοχή αυτή από την οποία φαίνεται ο Ταΰγετος, και μάλιστα η χαρακτηριστική κορυφή του, ονομάζεται Λακωνία (Λακώνος από το αρχαιοελληνικό λάας, λας που σημαίνει λίθος + κωνικός από το σχήμα της κορυφής). Από την Ανατολική Μάνη τμήμα της κορυφής του Ταΰγετου δίνει την εικόνα γροθιάς και τα πέντε αντερείσματα έδωσαν το όνομα Πενταδάκτυλος. Ειδικά για τους Μανιάτες, ο Ταΰγετος αποτελεί σύμβολο, αφού στις πλαγιές και στις βουνοκορφές του διατηρήθηκε άσβεστη η φλόγα της ελευθερίας. Εκεί έβρισκαν καταφύγιο οι κατατρεγμένοι και εκεί είναι που γράφτηκαν πολλές ηρωικές στιγμές των προγόνων μας. Εκεί έχτισαν τα χωριά τους, από τα οποία έχουν αναγνωριστεί 98 παραδοσιακοί οικισμοί από τους 118, που συνολικά βρίσκονται σ’ όλη την Πελοπόννησο.
