Η Σαϊδόνα είναι ένα όμορφο ορεινό χωριό αμφιθεατρικά κτισμένο στη πλαγιά του Ταϋγέτου, σε υψόμετρο 620 μ., 6 χλμ. ΝΑ της Καρδαμύλης και 20 λεπτά από τη παραλιακή Στούπα. Είναι ένα χωριό με στενά δρομάκια, τεράστιες βελανιδιές, νερά και την απλότητα των ανθρώπων, που συμβάλλουν στην ηρεμία πού νοιώθεις περπατώντας στα καλντερίμια του με τα παλιά πέτρινα σπίτια. Το όνομα Σαϊδόνα ετυμολογείται από το λατινικό όνομα SAGITA-ΑE που σημαίνει βέλος, σαΐτα, σαϊτόνα, σαϊδόνα. Στην ευρύτερη περιοχή Μεσσηνίας σαϊδόνες λένε τα χάρτινα βελάκια που πετάνε τα παιδιά. Το χωριό θεωρείται ότι κατοικήθηκε μετά την κάθοδο των Σλάβων περίπου το 500μ.Χ. Κατά την παράδοση υπήρξαν τρεις οικιστές οι οποίοι δημιούργησαν το χωριό οι: Ξύδης, Λαμπύδης και Κορώνης. Στις αρχές του εικοστού αιώνα ο πληθυσμός της Σαϊδόνας έφτανε στους 500 κατοίκους. Η συμμετοχή των Σαϊδονιτών στους Εθνικούς Αγώνες του 1912-1913 και 1920-1922 ήταν σημαντική και τα θύματα πολλά. Στην περίοδο της Γερμανικής Κατοχής η συμμετοχή των Σαϊδονιτών ήταν πολύ μεγάλη. Μετά τη συνθηκολόγηση η επιστροφή ήταν βασανιστική. Οι Σαϊδονίτες συμμετείχαν στη Νέα Φιλική Εταιρεία. Στις 27 Μάρτη 1942 γίνεται μάχη στη θέση Καρδάρα – Μπύγερα της Πραπανίτσας. Είκοσι (20) αντάρτες Σαϊδονίτες, με αρχηγού τους : Ηλία Νοέα, έφεδρο ανθυπολοχαγό και Κώστα Ξυδέα, έφεδρο Λοχία νικούν ένα Ιταλικό λόχο, συλλαμβάνουν αιχμαλώτους και παίρνουν λάφυρα. Εξαιτίας των απειλών των Ιταλών, για ολοσχερή καταστροφή του χωριού και εξολόθρευση όλων των κατοίκων, καθώς και των πολυσχιδών πιέσεων των προσωπικοτήτων των γύρω Δήμων οι Σαϊδονίτες παραδίνονται στις Ιταλικές Αρχές. Εκτελείται μετά από απόφαση Ιταλικού Στρατοδικείου, στην Καλαμάτα ο Ηλίας Νοέας ενώ οι υπόλοιποι δικάζονται σε πολυετείς φυλακίσεις ή στέλνονται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Ιταλίας και της Γερμανίας.
Ο εμφύλιος συνταράζει τη Σαϊδόνα. Πολλά τα θύματα. Με την επικράτηση του μεταβαρκιζινού καθεστώτος πληρώνουν τη συμμετοχή τους στην Εθνική Αντίσταση. Εντάσσονται οι περισσότεροι στο Δημοκρατικό Στρατό. Ηγετική φυσιογνωμία αναδεικνύεται τώρα ο Κώστας Ξυδέας. Το κόστος σε αίμα 40 άτομα. Εκτοπίζονται κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, γυρνούν στο χωριό μετά το 1950. Προσπαθούν να συγκροτηθούν και να περιμαζέψουν τα σωματικά και ψυχικά τους κουρέλια. Το 1956-57 εγκαθίσταται στο χωριό κλιμάκιο της τότε Βασιλικής Πρόνοιας. Οι τότε Βασιλείς Παύλος και Φρειδερίκη επισκέπτονται το χωριό. Την ίδια περίοδο οι Σαϊδονίτες με προσωπική εργασία και με πρόεδρο το Βαγγέλη Ξυδέα φέρνουν νερό και τηλέφωνο. Φτιάχνεται πετρελαιοκίνητο εργοστάσιο, ελαιοτριβείο και πετρελαιοκίνητος αλευρόμυλος. Η μεταφορά των εργαλείων γίνεται με τα ζώα η με την πλάτη και τα χέρια, από το Καλαμίτσι Καρδαμύλης.
Στην Σαϊδόνα λειτουργεί και μικρό Λαογραφικό Μουσείο, τα εκθέματα του οποίου συγκέντρωσε και δώρισε ο έμπειρος αρχαιολόγος Μπαρμπαγιάννης Ταβουλαρέας ή Μπαρμπαγιάννης Σοφός. Από το 1998 και μέχρι σήμερα στο δεύτερο δεκαήμερο του Αυγούστου γίνονται εκδηλώσεις για να τιμηθεί η Εθνική αντίσταση και τα θύματα. Το μνημείο που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ανακαινίστηκε το 1996 με την προσθήκη νέων πλακών και την καταγραφή των πεσόντων και θυμάτων των πρώην δήμων Καρδαμύλης και Λεύκτρου. Τις εκδηλώσεις διοργανώνουν ο Σύλλογος των Σαϊδονιτών, το Τοπικό Συμβούλιο και οι αντιστασιακές οργανώσεις Μεσσηνίας.
Σε μικρή απόσταση βρίσκεται ο πολεμόπυργος του καπετάν Κιτρινιάρη, τα μοναστήρια Βαϊδενίτσας και Σαμουήλ και ο σταυρεπίστεγος Βυζαντινός Ναός του Ταξιάρχη (13ος αι.) και του Αγίου Νικολάου (1830). Σύμφωνα με επιγραφή που βρέθηκε στο Ιερό του Ναού η Μονή Σαμουήλ χτίστηκε το 1630 από τον Ιερομόναχο Σαμουήλ Παναγιωτάκη. Παλιότερα και μέχρι τον Μεσοπόλεμο υπηρετούσαν καλόγεροι και στις δύο Μονές, που αποτελούσαν μετόχια του Μεγάλου Σπηλαίου. Σήμερα η Σαϊδώνα παράγει το 30% του συνολικού βιολογικού ελαιόλαδου του προγράμματος της βιολογικής καλλιέργειας της ελιάς. Υπάρχει ένα καινούργιο ελαιοτριβείο για τις ελιές και το σπουδαιότερο υπάρχει περιβαλλοντολογική αρμονία.
